Οι τελευταίες εξελίξεις της πανδημίας του COVID-19 έχουν δυστυχώς μονοπωλήσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον, καθώς η ανθρωπότητα δοκιμάζεται από μία πρωτοφανή εξάπλωση ενός επικίνδυνου και θανατηφόρου για τον άνθρωπο ιού. Ωστόσο, θα πρέπει σήμερα να δοθεί ιδιαίτερη σημασία και σε ένα άλλο σημαντικό στοιχείο της φύσης, απαραίτητο για την ύπαρξη του ανθρώπου. Η σημερινή μέρα είναι αφιερωμένη στο πολυτιμότερο αγαθό της ανθρωπότητας: το νερό.
Μερικές μόνο από τις ιδιότητες του βασικού αυτού στοιχείου της φύσης μας, που πιστοποιούν την αξία του είναι οι εξής:
– Το 70, 9% του πλανήτη μας αποτελείται από νερό.
– Μέσα στο νερό αναπτύχθηκε ο πρώτος έμβιος οργανισμός.
– Όπου υπάρχει νερό, έχει αναπτυχθεί πολιτισμός.
– Θεωρείται ο παγκόσμιος διαλύτης, καθώς σε αυτό διαλύονται τα περισσότερα στοιχεία της φύσης.
– Οι άνθρωποι και τα ζώα έχουν στο σώμα τους ποσοστό 55 – 78% νερό, ενώ στα κύτταρα το ποσοστό αυτό μπορεί να φτάσει μέχρι και 90%.
Και το σημαντικότερο όλων αυτών, που αναδεικνύει την αξία του στην ύπαρξη της ζωής είναι ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να επιβιώσει ούτε μία μέρα χωρίς αυτό.
Ένα όμως χαρακτηριστικό που κάνει το νερό το στοιχείο που θα πρέπει να προστατεύεται με κάθε τρόπο είναι το γεγονός ότι μόνο το 2,5% της παγκόσμιας ποσότητας ύδατος είναι πόσιμο. Αν λάβουμε υπόψη μας μάλιστα τις επιβαρυντικές συνέπειες της περιβαλλοντικής μόλυνσης των τελευταίων ετών από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη λήψης μέτρων, που θα θωρακίζουν την ασφάλεια του πόσιμου νερού και θα εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητά του για τις επόμενες γενιές.
Πρόσφατες έρευνες στη περιοχή της Μεσογείου αναδεικνύουν με γλαφυρό τρόπο ότι η επιταχυνόμενη κλιματική αλλαγή, που παρατηρείται παγκοσμίως τις τελευταίες δεκαετίες, επιβαρύνει δραματικά τα περιβαλλοντικά προβλήματα, τα οποία προκύπτουν από το συνδυασμό της αλλαγής στις χρήσεις γης, την αύξηση της μόλυνσης και τη μείωση της βιοποικιλότητας. Ειδικότερα στον τομέα των υδάτων, οι έρευνες αυτές αναδεικνύουν ότι η διαθεσιμότητα του πόσιμου νερού στη λεκάνη της Μεσογείου θα μειωθεί ως συνέπεια τριών βασικών παραγόντων: (i) μείωση του ποσοστού βροχόπτωσης, (ii) αύξηση της θερμοκρασίας και (iii) αύξηση του πληθυσμού, ιδιαίτερα σε χώρες με βραχυπρόθεσμα αποθέματα νερού. Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής μόνο, εκτιμάται ότι τα διαθέσιμα αποθέματα πόσιμου νερού θα μειωθούν έως 15% από μία αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά 2Ο C.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πληθυσμός της Μεσογείου κατατάσσεται ως «φτωχός σε νερό», καθώς για κάθε κάτοικο αναλογούν περίπου 1000 m3 νερού ετησίως. Λαμβάνοντας υπόψη τις εκτιμήσεις ότι ο πληθυσμός της περιοχής αναμένεται να αυξηθεί από τα 180 εκατομμύρια το 2013 στα 250 εκατομμύρια σε 20 χρόνια, γίνεται αντιληπτό ότι το πρόβλημα λειψυδρίας θα γίνει ιδιαίτερα έντονο τα επόμενα χρόνια (Πηγή: MedECC Network Science-policy interface – 2019).
Σε μια προσπάθεια ανάσχεσης του φαινομένου και των επιπτώσεων της ποιότητας και της ποσότητας του νερού, η Ευρωπαϊκή Ένωση προχώρησε στις 23 Οκτωβρίου 2000 στη θέσπιση ειδικού πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων (ΟΔΗΓΙΑ 2000/60/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ).
Η συγκεκριμένη Οδηγία-Πλαίσιο για τα Νερά αποτελεί κατά γενική ομολογία μια τεράστια προσπάθεια, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την ορθή προστασία και χρήση όλων των υδάτων ώστε να εξασφαλιστεί η αειφόρος χρήση του νερού σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε τους στόχους και τις βάσεις με την Οδηγία αυτή και τώρα αναμένεται από κάθε κράτος μέλος να αξιολογήσει την υπάρχουσα κατάσταση και τις ιδιαιτερότητες των υδατικών του πόρων και να διαμορφώσει τη δική του εθνική στρατηγική.
Στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια γίνονται σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση εξασφάλισης επαρκούς ποσότητας και ποιότητας του νερού σε επίπεδο Δημοτικών Ενοτήτων, με τη χρηματοδότηση Σχεδίων Ασφάλειας Νερού και Γενικών Σχεδίων Ύδρευσης περιοχών (Master Plans), τα οποία βασίζονται στις προδιαγραφές που τίθενται στην ανωτέρω Ευρωπαϊκή Οδηγία-Πλαίσιο. Σημαντική είναι επίσης η ένταξη ενός μεγάλου αριθμού προτάσεων των ΔΕΥΑ της χώρας μας σε χρηματοδοτικά προγράμματα, για την εγκατάσταση συστημάτων απομακρυσμένης διαχείρισης των δικτύων ύδρευσης και ελέγχου των διαρροών (SCADA), τα οποία αναμένεται να ξεκινήσουν τους επόμενους μήνες.
Εκτιμάται ωστόσο ότι θα πρέπει να γίνουν αρκετά ακόμα προς την κατεύθυνση διασφάλισης της βιωσιμότητας του πόσιμου νερού και της θωράκισης της ποιότητάς του, καθώς σε επίπεδο αστικού ιστού στο σύνολο σχεδόν των Ελληνικών πόλεων τα δίκτυα ύδρευσης-αποχέτευσης είναι άγνωστα ή τουλάχιστον διαχειρίζονται με εμπειρικά δεδομένα.
Με γνώμονα λοιπόν την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών στη διαχείριση των πολύτιμων αποθεμάτων πόσιμου ύδατος, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη ψηφιακής καταγραφής και μοντελοποίησης των δικτύων ύδρευσης-αποχέτευσης των ΔΕΥΑ της χώρας μας, με στόχο τον καλύτερο έλεγχο των απαιτήσεων παροχής και την εξοικονόμηση σημαντικών πόρων, που θα εξασφαλίζουν την όσο το δυνατόν μικρότερη σπατάλη του πολυτιμότερου αγαθού για τη ζωή μας.
0 Comments